خودسنجی و همسال سنجی در ارزشیابی کیفی توصیفی
البته! در اینجا توضیحات بیشتری دربارهی خودسنجی و همسالسنجی در ارزشیابی کیفی توصیفی ارائه میدهم:
---
توضیحات بیشتر درباره خودسنجی و همسالسنجی:
1. تعریف و اهمیت:
- خودسنجی: این روش به دانشآموزان این امکان را میدهد که عملکرد و تلاشهای خود را در فرآیند یادگیری ارزیابی کنند. این ارزیابی میتواند شامل بررسی آثار و فعالیتهای خود، شناسایی نقاط قوت و ضعف و ارائه بازخورد به خود باشد. خودسنجی به دانشآموزان کمک میکند تا احساس مسئولیت بیشتری نسبت به یادگیری خود پیدا کنند و در نتیجه، بهبود مستمر در فرآیند یادگیری خود داشته باشند.
- همسالسنجی: در این روش، دانشآموزان عملکرد همکلاسیهای خود را ارزیابی میکنند. این کار به آنها کمک میکند تا از دیدگاههای مختلف به یادگیری نگاه کنند و با بررسی عملکرد دیگران، نقاط قوت و ضعف خود را بهتر شناسایی کنند. همسالسنجی همچنین میتواند به تقویت روابط اجتماعی و همکاری در کلاس کمک کند.
هدف اساسی این دو روش : ایجاد احساس مسیولیت بیشتر نسبت ب یادگیری خود و همسالان و همچنین خوداگاهی و افزایش حس مسولیت نسبت به مراقبت و پایش فرایند یادگیری
نکته ترکیب خودسنجی با ارزشیابی معلم بر عملکرد یادگیرنده تاثیر مثبت دارد
2. مزایای این روشها:
- افزایش اعتماد به نفس: با استفاده از خودسنجی و همسالسنجی، دانشآموزان میتوانند به تدریج اعتماد به نفس بیشتری در یادگیری خود پیدا کنند.
- توسعه مهارتهای اجتماعی: این روشها به دانشآموزان کمک میکند تا مهارتهای ارتباطی و اجتماعی خود را تقویت کنند، زیرا آنها باید نظرات خود را به صورت مؤثر بیان کنند.
- ایجاد فضایی اخلاقی: با استفاده از این روشها، فضایی در کلاس ایجاد میشود که در آن ارزشهای اخلاقی و همکاری مورد توجه قرار میگیرد.
3. چالشها و نکات مهم:
- آموزش مناسب: برای اینکه دانشآموزان بتوانند به درستی از این روشها استفاده کنند، نیاز به آموزش کافی دارند. معلمان باید به آنها نحوهی ارزیابی خود و دیگران را آموزش دهند.
- نظارت معلم: معلم باید بر فرآیند خودسنجی و همسالسنجی نظارت داشته باشد تا از بروز مشکلاتی مانند خودستایی یا تحقیر دیگران جلوگیری کند.
نکته: همسال سنجی می تواند در مواقعی باعث ایجاد تحقیر شود بنابر این ما باید در کلاسمان یک فضای اخلاقی ایجاد کنیم
- ایجاد فضای اعتماد: برای اینکه دانشآموزان بتوانند به راحتی و بدون ترس از مؤاخذه، عملکرد خود را ارزیابی کنند، باید فضایی اعتمادآمیز در کلاس ایجاد شود.
4. چگونگی اجرای خودسنجی و همسال سنجی :
- فراهم کردن فرصتهای خودسنجی: معلمان باید به دانشآموزان فرصت دهند تا به طور منظم خود را ارزیابی کنند.
- تعریف معیارها: معیارهای ارزیابی باید به صورت واضح و قابل فهم برای دانشآموزان تعریف شود. این معیارها میتواند به صورت مشترک بین معلم و دانشآموزان تعیین شود.
- گزارشدهی نتایج: نتایج خودسنجی و همسالسنجی باید به صورت شفاف به دانشآموزان، معلمان و والدین گزارش شود تا همگان از پیشرفتها و نقاط ضعف آگاه شوند.
---5 شیوه اجرای خودسنجی و همسال سنجی
الف: شیوه ارزیابی و وارسی عملکرد خود : در این روش دانش اموزان نتایج عملکرد خود را در یادگیری > مورد ارزشیابی و نقد و نظر قرار میدهد و به خئد یا معلم بازخورذ میدهد به عنوان مثال ( دانش اموز ازمون مداد کاغذی خود را برسی میکند و معلم میخواهد جواب های صحیح غلط خود را تشخیص دهد و جواب درست را کنار انها بنویسد و در این روش خود دانش اموز مسیولیت بهبود یادگیری را بر عهده دارد .)
ب: شیوه پرسش از خود : در این شیوه معلم از دانش اموزان درخواست می کند ک درمورد ان چه یاد گرفتند از خود پرسش کند و به ان پرسش ها پاسخ دهند
ج:شیوه بحث گفتگو :در این شیوه بین دانش اموزان در خصوص چگونگی فعالیت یادگیری و انچه اموختند بحث و گفتگو می شود . و نظرات تاییدی و اصلاحی به صورت شفاهی رد بدل می شود
5-شیوه جمع بندی و خلاصه کردن اموخته ها
در این شیوه از دانش آموزان خواسته میشود که آنچه را یاد گرفته اند خلاصه و جمع بندی نمایند سپس نقاط ضعف و قوت آن را بررسی و درباره ی آن داوری کنند
یکی از روش های ک بیشتر معلم ها در بحث جمع بندی استفاده میکنن
روش نقشه مفهومی است
نقشه مفهومی : نقشه مفشهومی ابزاری برای نمایش اطلاعات در قالب یکسری نمودار و کادر های متصل به هم است که ارتباط منطقی بین مفاهیم به روشنی در ان ها قابل مشاهده است
نقشه مفهومی موجب یادگیری پایدار تر می شود و معلم با استفاده از ان شناخت بهتری از یادگیری دانش اموز پیدا میکند
از جمله کارکرد های نقشه مفهومی : 1-خلاصه کردن فرایند تولید مواد 2-خلاصه کردن فرایندهای طبیعی (مانند به وجود امدن باران)3-بیان روابط علت و معلولی بین پدیده ها
هر نقشه مفهومی شامل سه موءلفه ((هسته))و((گره))و((رابطه))است
شیوه های گزارش دادن نتایج خودسنجی و همسال سنجی
1_ شیوه ی استفاده از فهرست وارسی
در این روش معلم از دانش اموزان میخواهد خودشان به بودن و نبودن ان ملاک یا ویژگی در عملکردشان رای و نظر دهند
2-شیوه استفاده از جملات ناقص
در این روش جملات با محوریت موضوعات مورد نظر تهیه میشوند و دانش اموزان ان را تکمیل میکنن و این جملات باید در حد فهم دانش اموزان باشد به عنوان مثال
- خوبی ها گزارش(تکلیف ) من......
- ضعف های گزارش (تکلیف)من....
- مواردی را که باید اصلاح کنم....
و در پایان در از جملات مانند
*من یاد گرفتم که....
*اما یاد نگرفتم که....
*انچه باید انجام دهم تا بهتر یاد بگیرم.......
3-شیوه گزارش شفاهی
در این شیوه بین معلم و دانش اموزان گفتگو صورت و معلم ازدانش اموزان در خواست می کند که به صورت شفاهی عملکرد خودش را بیان کند