بسم الله الرحمن الرحیم
امید فاطمی / گروه:۲۱ / درس اسناد و قوانین آموزش و پرورش
در کشور ما آموزش بزرگسالان به قدمت تاریخ آموزش و پرورش است از همان ابتدای سکونت آریایی ها در ایران که به تشکیل حکومت و تربیت افراد مورد نیاز برای اداره این حکومت دست زده اند، آموزش بزرگسالان نیز مطرح بوده است.
در ایران قبل از اسلام، آموزش و پرورش سخت طبقاتی بود و فقط عده محدود و خاصی از درباریان و اشراف زادگان از آن بهره مند بودند. می توان گفت که آموزش بزرگسالان در آن دوره بیشتر به تربیت جنگ آوران و فرماندهان نظامی و تربیت رهبران مذهبی و دبیران درباری اختصاص داشت.
بعد از نفوذ اسلام و گسترش فرهنگ اسلامی در ایران، محدودیت های طبقاتی برای آموزش و پرورش از میان رفت و حتّی محدودیت های سنتی با توجه به «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و واجب بودن آموختن علم و دانش برای هر فرد مسلمان نیز از بین رفت. به طوری که در مراکز آموزشی که بیشتر مساجد یا مدارس بودند شرط سنی برای استفاده از درس ها وجود نداشت. تمام این کوشش ها به صورت غیر رسمی و اغلب پراکنده انجام می شد. پس از آشنایی ایرانیان با فرهنگ اروپایی و نفوذ آن به ایران، قبول مسئولیّت دولت برای آموزش همگانی مردم مطرح شد و ایجاد مدارس دولتی مورد توجه قرار گرفت. در پی این تحوّل، موضوع آموزش بی سوادان بزرگسال نیز از سوی عدّه ای از علاقه مندان به گسترش فرهنگ و آموزش در میان مردم مطرح گردید. به طوری که نخستین کلاس اکابر در سال 1286 در دبستان رحمت شیراز با کوشش و همّت جمعی از مشروطه خواهان تأسیس شد و مورد استقبال مردم واقع گردید. برای آگاهی از چگونگی شکل گیری فعالیّت های سواد آموزی در طول قرن گذشته و قرن حاضر تاریخچه اجمالی این فعالیّت ها به طور فهرست وار ذکر می شود.
1- سال 1286 تشکیل کلاسهای اکابر در شیراز به همّت مشروطه خواهان که این سرآغاز فعالیّت های سوادآموزی است.
2- سال 1288 تصویب آموزش اجباری همگانی برای کودکان هفت سال به بالا.
3- سال 1315 تصویب نظامنامه اکابر مبنی بر تشکیل کلاس¬های اکابر در مدارس دولتی و موظف نمودن کارکنان بی سواد دولت و مؤسسات عمومی و پیشه وران جهت شرکت در این کلاس ها.
4- سال 1322 آغاز فعالیّت کلاس های اکابر.
- سال 1328 تأسیس اولین کلاس آموزش بزرگسالان در ورامین.
6- سال 1335 تجدید نظر در برنامه تعلیمات اساسی و ایجاد بنگاه عمران وزارت کشور و تهیه و تنظیم کتاب¬های «همه با سواد شویم».
7- سال 1341 ایجاد سپاه دانش.
8- سال 1346 اجرای طرح تجربی سواد آموزی تابعی در اصفهان و دزفول.
9- سال 1355 ارائه و اجرای طرح جهاد ملّی سواد آموزی.
1) تعلیمات اکابر :
نخستین اقدام رسمی برای آموزش بزرگسالان و مبارزه با بی سوادی در ایران از سال 1315 آغاز گردید و در محل دبستان¬های روزانه کلاس¬هایی تحت عنوان «تعلیمات اکابر» به صورت شبانه تشکیل شد.
اهداف تعلیمات اکابر :
1- توسعه آموزش همگانی
2- رفع بی سوادی در کشور
3- تشکیل محالس پرورش افکار
طرح مبارزه با بی سوادی میان سالمندان با تدوین آئین نامه در تاریخ نوزدهم خرداد ماه سال یک هزار و سیصد و پانزده آغاز شد. این آئین نامه که مشتمل بر 14 ماده بود برای نیل به اهداف فوق تهیه گردید و به تصویب هیئت وزیران رسید. در مواد دو و سه این آیین نامه آمده است:
اداره تعلیمات اکابر یکی از ادارات وزارت معارف و رئیس آن از طرف وزیر معارف انتخاب و در مقابل او مسئولیت مستقیم خواهد داشت.
اداره تعلیمات اکابر دارای یک نفر رئیس و یک نفر معاون و به عدّه لازم اعضا و اجزا خواهد داشت؛ وظایف تفضیلی اداره مذکور مطابق نظام نامه ای که به تصویب وزارت معارف خواهد رسید، معین می شود.
بر اساس سایر مواد این آیین نامه پیش نویس اعتبار لازم و چگونگی تأمین هزینه ها، منابع انسانی، محتوای آموزشی سازمان اجرا و برنامه¬ی عملیاتی انجام می پذیرفت که می تواند تدوین دستورالعمل تعلیماتی اکابر از اهم اقدامات به شمار رود.
ـ در این دستورالعمل کلیه¬ی روش ها و اصول مبارزه با بی سوادی مورد توجه قرار گرفت؛ این دستورالعمل موجب گردید تا در طی ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور ادارۀ آموزش سالمندان به تهیه مقدمات این مبارزه بزرگ پرداخته و اقدامات زیر را صورت دهد:
1ـ تهیه محتوای آموزشی شامل کتاب های درسی و...
2ـ بررسی و مطالعه و انتخاب روش¬های متناسب آموزش سالمندان و تدوین کتاب¬های راهنمای آموزشی
3ـ تهیه و تدوین وسایل مورد نیاز
4ـ بسیج آموزگاران در امر مبارزه با طرح
5ـ آموزش و توجیه آموزگارانی که می بایست در این امر به خدمت گرفته شوند و سازماندهی آنان
6ـ توزیع کتاب های درسی و نوشت افزار در بین کلاس های طرح
با اجرای این طرح در طی سالهای 1315 تا 1317 مجموعاً 180 هزار نفر تحت پوشش قرار گرفتند که از این تعداد 79 درصد در گروه سنی 18 تا 35 ساله بودند.
از بین مشاغل گوناگون باربران «حمالان» بیش از سایر اقشار در کلاس ها شرکت کردند. قرین به افراد تحت پوشش، کشاورز بودند.
با توجه به تفاوت های آموزشی سالمندان و خردسالان، وزارت فرهنگ دو جلد کتاب برای این مقصود تألیف نمود که در سراسر کلاس های شبانه مورد استفاده قرار گرفت.
در ظرف این سه سال بالغ بر 200000جلد از این کتاب ها چاپ و توزیع شد. علاوه بر این کتاب ها که به قیمت ارزان در دسترس سوادآموزان قرار داده می شد؛ رساله های کوچک و مصور دیگری« کتابچه» نیز تهیه و در اختیار نوآموزان سالمند به صورت رایگان قرار می گرفت.
در ظرف این سه سال بیست شماره از این رساله ها انتشار یافته و چون از هر کدام 20000 جلد چاپ شده تیراژ رساله های منتشره به 400000بالغ می گردد.
گزارش این اقدامات در کتابچه ای در 55 صفحه با 21 تصویر، هفت نمودار و 20 جدول آماری به یکی از زبان های اروپایی چاپ و منتشر شد که مورد توجه مؤسسات فرهنگی ملل قرار گرفته و از همه جا بخصوص دفتر بین المللی آموزش و پرورش و از انجمن جهانی آموزش سالمندان تبریک گفتند و خلاصه آن را در نشریات خود به چند زبان منتشر ساختند.
در نظام نامه تعلیمات اکابر مواردی چون تکلیف وزارت معارف در تاسیس مدرسه اکابر در تمام کشور و در محل‌های مقتضی، میزان تحصیلات در مدارس اکابر، بودجه مدارس اکابر، تعیین سن 18 تا 40 سال برای دانش آموزان و تعیین حداکثر 40 نفر برای هر کلاس، زمان تشکیل کلاس‌ها، اجباری بودن تحصیل در این مدارس برای پاسبانان، ماموران جزو شهرداری و مستخدمان جزو ادارات دولتی و موسسات عمومی، تشکیل انجمن تربیت اکابر و اعضا و وظایف آن، تکلیف وزارت معارف در تهیه کتب و رسالات مناسب و اعطای گواهی فارغ التحصیلی به افراد واجد شرایط اشاره شده است.
معایب عمده تعلیمات اکابر :
1- افراد با زور و اجبار در کلاسهای درس شرکت می کردند.
2- تخصیص اعتبار بر مبنای تعداد کلاس ها و افراد شرکت کننده بود بنابراین دادن آمارهای خلاف واقع معمول شد.
+ نوشته شده در شنبه ۱۴۰۳/۰۹/۲۴ ساعت 19:28 توسط امید فاطمی
|
اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خوزستان سایت حاضر را با هدف اشتراک دانش و تجربه در زمینه رشته های مختلف دانشگاه فرهنگیان راه اندازی نمودند. هدف آن است که دانشجویان ورودی هر سال این مرکز با همکاری با اساتید خود در دروس مختلف ، کتب علمی، فایل های تدریس، پروژه های علمی دانشجویی انجام شده، تجارب و خاطرات خود از آموزش دانش آموزان، محتواهای علمی و مفید، معرفی سایت های مورد نیاز حرفه معلمی و.... را با هدف کمک به آموزش و پرورش( سیاست گذارن/ معلمان / مدیران/ معاونین) و دانشگاه فرهنگیان( اساتید/ مدیران/ معاونین و دانشجو معلمان و مهارت آموزان ماده 28) به اشتراک بگذارند.