ارزشیابی تکوینی :
ارزشیابی تکوینی به فرایند جمع آوری اطلاعات و داده ها در طول دوره یادگیری و تدریس اطلاق میشود که هدف آن بهبود و ارتقاء کیفیت یادگیری و تدریس است. این نوع ارزشیابی به جای تمرکز بر نتایج نهایی و نمرهدهی، بر روی پیشرفتهای مداوم و بازخوردهای مستمر تأکید دارد.
در ارزشیابی تکوینی، معلمان و یادگیرندگان به طور مداوم در حال ارزیابی و بررسی فرآیند یادگیری هستند. این ارزیابی میتواند شامل فعالیتهایی مانند آزمونهای کوتاه، پروژهها، بحثهای کلاسی و بازخوردهای شفاهی باشد. هدف اصلی این نوع ارزشیابی، شناسایی نقاط قوت و ضعف یادگیرندگان و ارائه بازخوردهای مؤثر به آنها برای بهبود یادگیری است .
اهداف ارزشیابی تکوینی شامل موارد زیر است:
بهبود یادگیری: هدف اصلی ارزشیابی تکوینی، شناسایی نقاط قوت و ضعف یادگیرندگان و ارائه بازخوردهای مؤثر به آنها برای بهبود فرآیند یادگیری است.
تنظیم تدریس: معلمان میتوانند بر اساس نتایج ارزشیابی، روشهای تدریس و فعالیتهای یادگیری را تنظیم کنند تا به نیازهای خاص یادگیرندگان پاسخ دهند.
افزایش خودآگاهی: ارزشیابی تکوینی به یادگیرندگان کمک میکند تا خود را ارزیابی کنند و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند، که این امر به افزایش خودآگاهی و مسئولیتپذیری آنها منجر میشود.
تشویق به یادگیری فعال: این نوع ارزشیابی یادگیرندگان را به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری تشویق میکند و آنها را به تفکر انتقادی و حل مسئله ترغیب میکند.
فراهم کردن بازخورد مستمر: ارزشیابی تکوینی به یادگیرندگان بازخوردهای فوری و مستمر ارائه میدهد که به آنها کمک میکند تا درک بهتری از پیشرفت خود داشته باشند و در صورت نیاز، تغییرات لازم را اعمال کنند.
ایجاد محیط یادگیری مثبت: این نوع ارزشیابی به ایجاد فضایی کمک میکند که در آن یادگیرندگان احساس راحتی کنند و بتوانند بدون ترس از اشتباه، یاد بگیرند و رشد کنند.
شناسایی نیازهای یادگیری: ارزشیابی تکوینی به معلمان کمک میکند تا نیازهای یادگیری خاص هر دانشآموز را شناسایی کنند و برنامههای آموزشی را بر اساس آن تنظیم کنند .
روش های ارزشیابی تکوینی
روشهای ارزشیابی تکوینی متنوع هستند و میتوانند به معلمان و یادگیرندگان کمک کنند تا فرآیند یادگیری را بهبود بخشند. در زیر به برخی از این روشها اشاره میشود:
پرسشهای کلاسی: طرح پرسشهای کوتاه و هدفمند در طول تدریس به معلمان کمک میکند تا درک یادگیرندگان از مطالب را ارزیابی کنند و به آنها بازخورد دهند.
آزمونهای کوتاه: برگزاری آزمونهای کوچک و غیررسمی در پایان هر جلسه یا فصل به یادگیرندگان کمک میکند تا میزان یادگیری خود را بسنجند و معلمان نیز میتوانند نقاط ضعف را شناسایی کنند.
پروژهها و فعالیتهای گروهی: انجام پروژههای گروهی یا فردی به یادگیرندگان این امکان را میدهد که مهارتهای خود را در عمل به کار ببرند و معلمان میتوانند پیشرفت آنها را ارزیابی کنند.
خودارزیابی: ترغیب یادگیرندگان به ارزیابی خود و شناسایی نقاط قوت و ضعف خود، که میتواند به افزایش خودآگاهی و مسئولیتپذیری آنها کمک کند.
بازخوردهای شفاهی: ارائه بازخوردهای فوری و شفاهی در حین تدریس یا بعد از فعالیتها به یادگیرندگان کمک میکند تا درک بهتری از عملکرد خود داشته باشند.
دفترچه یادداشت یا روزنامه یادگیری: یادگیرندگان میتوانند تجربیات و احساسات خود را در مورد فرآیند یادگیری در یک دفترچه یادداشت ثبت کنند که این امر به معلمان کمک میکند تا پیشرفت آنها را پیگیری کنند.
چکلیستها و مقیاسهای ارزیابی: استفاده از چکلیستها و مقیاسهای ارزیابی برای سنجش مهارتها و دانش یادگیرندگان به معلمان کمک میکند تا به طور سیستماتیک پیشرفت آنها را ارزیابی کنند.
بحثهای کلاسی و کارگاهها: برگزاری بحثهای کلاسی و کارگاهها به یادگیرندگان این امکان را میدهد که نظرات و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از یکدیگر یاد بگیرند.
مزایای ارزشیابی تکوینی
ارزشیابی تکوینی دارای مزایای متعددی است که میتواند به بهبود فرآیند یادگیری و تدریس کمک کند. در زیر به برخی از این مزایا اشاره میشود:
بهبود یادگیری: ارزشیابی تکوینی به یادگیرندگان کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند و بر اساس بازخوردهای دریافتی، در فرآیند یادگیری خود بهبود ایجاد کنند.
بازخورد مستمر: این نوع ارزشیابی به یادگیرندگان بازخوردهای فوری و مستمر ارائه میدهد که به آنها کمک میکند تا درک بهتری از پیشرفت خود داشته باشند و در صورت نیاز، تغییرات لازم را اعمال کنند.
تنظیم تدریس: معلمان میتوانند بر اساس نتایج ارزشیابی، روشهای تدریس و فعالیتهای یادگیری را تنظیم کنند تا به نیازهای خاص یادگیرندگان پاسخ دهند.
افزایش انگیزه: ارائه بازخورد مثبت و شناسایی پیشرفتهای کوچک میتواند به افزایش انگیزه یادگیرندگان کمک کند و آنها را به ادامه یادگیری ترغیب کند.
تشویق به یادگیری فعال: ارزشیابی تکوینی یادگیرندگان را به مشارکت فعال در فرآیند یادگیری تشویق میکند و آنها را به تفکر انتقادی و حل مسئله ترغیب میکند.
ایجاد محیط یادگیری مثبت: این نوع ارزشیابی به ایجاد فضایی کمک میکند که در آن یادگیرندگان احساس راحتی کنند و بتوانند بدون ترس از اشتباه، یاد بگیرند و رشد کنند.
شناسایی نیازهای یادگیری: ارزشیابی تکوینی به معلمان کمک میکند تا نیازهای یادگیری خاص هر دانشآموز را شناسایی کنند و برنامههای آموزشی را بر اساس آن تنظیم کنند.
توسعه مهارتهای خودارزیابی: یادگیرندگان با استفاده از ارزشیابی تکوینی میآموزند که چگونه خود را ارزیابی کنند و به این ترتیب مهارتهای خودارزیابی و خودمدیریتی را توسعه میدهند.
کاهش استرس: با تمرکز بر پیشرفتهای مداوم به جای نمرهدهی نهایی، استرس و فشار روانی یادگیرندگان کاهش مییابد و آنها میتوانند با آرامش بیشتری یاد بگیرند .
+ نوشته شده در یکشنبه ۱۴۰۳/۰۹/۱۸ ساعت 17:15 توسط فتاحي پژمان
|