مهارت تصمیم‌گیری روش‌های صحیح تصمیم‌گیری منطقی را به ما می‌آموزد، توجه و دقت‌مان را در پروسه ی تصمیم گیری  بالا می‌برد و باعث پایین آمدن میزان خطا هنگام تصمیم‌گیری می‌شود.

موانع مهارت تصمیم ‌گیری در افراد

. اضطراب

استرس و اضطراب نسبت به اینکه آیا تصمیمی که من گرفتم درست است یا خیر؟ و نتیجه آن چه خواهد شد؟ باعث می‌شود فرد نتواند از تجارب و اطلاعات خود در زمینهٔ موضوع تصمیم‌گیری استفاده کند. در نتیجه قدرت ریسک‌پذیری نیز کاهش می‌یابد و حتی فرد در بسیاری از مواقع نمی‌تواند دست به کارهای بزرگی که توانایی‌اش را هم دارد بزند و از نتایج آن می‌ترسد. در نتیجه مجبور است اهداف و رؤیاهایش را فراموش کند. معمولاً این افراد یا تصمیم عجولانه می‌گیرند که نتیجه همان شکست ناراحت‌کننده است و یا آن‌قدر طولش می‌دهند که زمان گذشته و دیگر فرصت را از دست داده‌اند.

. دانش و اطلاعات ناکافی

بعضی اوقات ما در یک زمینه تخصصی بدون آن‌که هیچ اطلاعاتی درباره آن داشته باشیم یک تصمیم‌گیری عجولانه و گاهی متعصبانه می‌گیریم، که تبعات زیادی برایمان دارد. مثلاً پدر و مادری را در نظر بگیرید که بدون اطلاع داشتن از مهارت فرزندشان تصمیم می‌گیرند او را به رشته‌ای که خودشان دوست داشته و فرزندشان دوست نداشته، بفرستند؛ اما در صورتی‌که در مورد علاقه‌های فرزند خود و رشته‌ای که او دوست دارد تحقیقات لازم را انجام دهند، حتماً تصمیم عاقلانه‌تر و درست‌تری خواهند گرفت؛ بنابراین در تصمیمات مهم، حتماً باید دانش لازم را جمع‌آوری و یا با فرد متخصص در آن زمینه مشورت کنیم.

. تصمیم ‌گیری ‌های گروهی

تصمیم‌گیری‌های گروهی از تصمیم‌های فردی سخت‌تر هستند؛ زیرا هرکس نظری منحصر به فرد با توجه به شخیصت و توانایی، ارزش‌ها و اعتقادات خود دارد. اگر شما در یک گروه تصمیم‌گیرنده مثل هیئت مدیره یک شرکت باشید، اهمیت مهارت تصمیم‌ گیری را به‌خوبی درک می‌کنید. البته این موضوع در تصمیمات خانوادگی نیز صدق می‌کند.

ترس افراد نسبت به تغییر کردن

گاهی تصمیماتی باید بگیرید که موقعیت و وضعیت زندگی شما را تغییر می‌دهد و افرادی که مهارت کافی برای تصمیم گرفتن را ندارند کمتر می‌توانند این تغییرات را تحمل کرده و به همین دلیل از تصمیم گرفتن و یا انجام دادن یک تصمیم گرفته‌شده می‌ترسند.

مراحل تصمیم گیری

۱. شناسایی موقعیت و مسئله پیش آمده: اولین و اساسی ترین مرحله این است که مسئله پیش آمده را به طور دقیق شناسایی و تمام ابعاد آن را بررسی کنیم. درحقیقت شناخت درست مشکل، فرد به سوی انجام صحیح دیگر مراحل هدایت می کند.

۲. جمع آوری اطلاعات کافی و درست: مهم‌ترین گام، جمع آوری اطلاعات صحیح در خصوص مسئله است. کسب اطلاعات باید از منابع درست و معتبر انجام بگیرد زیرا تصمیم گیری بر اساس اطلاعات کسب شده شکل می گیرد و هر گونه داده نادرست منجر به تصمیم گیری اشتباه می شود.

۳. شناسایی راه حل ها و گزینه ها: در این مرحله باید راه حل ها و گزینه های پیش رو بر اساس اطلاعات شناسایی و سپس آن ها را اولیت بندی می کنیم. هر چه بیشتر وقت بگذاریم راهکار ها و انتخاب های بیشتری و بهتری کشف می شوند.

۴. ارزشیابی هر یک از گزینه ها و راهکار های ممکن: در این مرحله فرد باید به مقایسه راه حل ها با یکدیگر بپردازد و با دید واقع گرایانه جنبه ها و ویژگی های مثبت و منفی هر یک را بسنجد. زیرا همیشه یک گزینه ی کامل پاسخ گوی مشکل در شرایط ویژه نخواهد بود. سنجش گزینه ها، تصمیم گیرنده را به حذف گزینه و انتخاب بهترین راه کمک می کند.

۵. انتخاب بهترین گزینه و تصمیم به اجرای آن: بعد از عبور درست از چهار مرحله، به مرحله پنجم یعنی انتخاب نهایی می رسیم. در این مرحله نهایتا گزینه مدنظر را انتخاب می کنیم، گزینه ای که کمترین نقص و بیشترین کارکرد را دارد.
۶. اجرای تصمیم: یعنی عملی کردن تصمیم و انتخاب خویش در قالب یک اقدام یا مجموعه ای از فعالیت های برنامه ریزی شده.

۷. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل شده: در واقع تجزیه و تحلیل نتایج حاصل به فرد کمک می کند تا توانمندی ها و نقطه ضعف هایش را در روند تصمیم گیری محک بزند. باعث می شود به تقویت نقطه قوت ها و اصلاح نقطه ضعف هایش بپردازد تا در تصمیم گیری های بعدی بهتر عمل کند.

چطور تصمیم گیری درست داشته باشیم؟

.1اگر سابقه تصمیمات اشتباه داشته‌اید خودگویی منفی را کنار بگذارید و با اعتماد به نفس به جلو نگاه کنید.

.2تصمیمات خود را ثبت کنید. با این کار بعد از گذشت زمان خواهید دید که هرچند، گاهی تصمیمات اشتباهی داشته‌اید اما تصمیمات عالی بسیاری گرفته اید. در این صورت آگاهی و دیدگاه متعادل تری خواهید داشت و می‌توانید به قدرت انتخاب خود بیشتر اعتماد کنید.

.3مسلما تصمیم گیری نیاز به کمی زمان و انرژی ذهنی دارد و بهتر است در زمانی خاص روی موضوع تمرکز کنید.

.4لیستی از مزایا و معایب تصمیم خود بنویسید حتی اگر فکر می‌کنید تقریبا دور از ذهن هستند.

.5تحقیق و جستجو کنید گاهی تصمیم گیری کاری سخت و دشوار است. ممکن است اطلاعی در خصوص مسئله مورد نظر نداشته باشید.

.6اهداف خود را مرور کنید. این اهداف به دو دسته تقسیم می‌شوند، اهداف کوتاه مدت و اهداف بلند مدت. گاهی سنجش هدف می‌تواند قدرت ما را برای گرفتن تصمیم درست بیشتر کند.