ارزشیابی آغازین و اهمیت آن
ارزشیابی آغازین، همانطور که از نامش پیداست، اولین گام در فرایند ارزشیابی آموزشی است. این ارزشیابی پیش از آغاز تدریس انجام میشود و هدف آن، سنجش دانش، مهارتها و نگرشهای قبلی دانشآموزان نسبت به موضوع درس است. اهمیت این مرحله از ارزشیابی در طراحی و اجرای موثر یک طرح درس بسیار زیاد است.
چرا ارزشیابی آغازین مهم است؟
تعیین نقطه شروع: ارزشیابی آغازین به معلم کمک میکند تا بداند دانشآموزان چه چیزهایی را میدانند و چه چیزهایی را نمیدانند. با این اطلاعات، معلم میتواند محتوای آموزشی را به صورت دقیقتر و متناسب با سطح دانش دانشآموزان تنظیم کند.
شناسایی پیشنیازها: این ارزشیابی به معلم کمک میکند تا پیشنیازهای لازم برای یادگیری موضوع جدید را شناسایی کند. اگر دانشآموزان پیشنیازهای لازم را نداشته باشند، معلم میتواند برنامهای برای تقویت این پیشنیازها طراحی کند.
شخصیسازی آموزش: با توجه به نتایج ارزشیابی آغازین، معلم میتواند برنامه آموزشی را به صورت فردی یا گروهی برای هر دانشآموز یا گروهی از دانشآموزان تنظیم کند.
افزایش انگیزه: وقتی دانشآموزان متوجه شوند که معلم از پیشدانستههای آنها آگاه است و آموزش را بر اساس آن تنظیم میکند، انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا میکنند.
بهبود کیفیت آموزش: با استفاده از نتایج ارزشیابی آغازین، معلم میتواند روشهای تدریس خود را بهبود بخشد و فعالیتهای یادگیری متنوعتری را طراحی کند.
انواع ارزشیابی آغازین
پرسش و پاسخ: سادهترین روش ارزشیابی آغازین، پرسیدن سوالات شفاهی یا کتبی از دانشآموزان است.
آزمون کوتاه: یک آزمون کوتاه میتواند برای سنجش دانش قبلی دانشآموزان در مورد موضوع مورد نظر استفاده شود.
مشاهده: معلم میتواند با مشاهده رفتار دانشآموزان در حین انجام فعالیتهای مختلف، اطلاعاتی در مورد دانش و مهارتهای آنها کسب کند.
مصاحبه: مصاحبه با دانشآموزان به صورت انفرادی یا گروهی میتواند اطلاعات دقیقتری در مورد نظرات و دیدگاههای آنها ارائه دهد.
مثالهایی از سوالات ارزشیابی آغازین
ریاضی: قبل از شروع درس کسرها، معلم میتواند از دانشآموزان بخواهد تا یک شکل را به چند قسمت مساوی تقسیم کنند.
علوم: قبل از شروع درس چرخه آب، معلم میتواند از دانشآموزان بخواهد تا یک نقاشی از چرخه آب بکشند.
زبان انگلیسی: قبل از شروع درس زمانهای گذشته، معلم میتواند از دانشآموزان بخواهد تا جملاتی را در مورد کارهایی که دیروز انجام دادهاند، بنویسند.
جمعبندی
ارزشیابی آغازین یک ابزار قدرتمند برای معلمانی است که میخواهند آموزش مؤثری را ارائه دهند. با استفاده از این ارزشیابی، معلم میتواند دانشآموزان را بهتر بشناسد، نقاط قوت و ضعف آنها را شناسایی کند و برنامه آموزشی را به صورت دقیقتری تنظیم کند. در نتیجه، یادگیری دانشآموزان بهبود یافته و آنها میتوانند به طور مؤثرتری به اهداف آموزشی دست یابند.
نکته مهم: ارزشیابی آغازین باید به صورت مداوم و در طول سال تحصیلی انجام شود تا معلم بتواند پیشرفت دانشآموزان را به طور دقیق ارزیابی کند و در صورت نیاز، تغییراتی در برنامه آموزشی ایجاد کند.
سیدمحمدرضاکرمی
اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خوزستان سایت حاضر را با هدف اشتراک دانش و تجربه در زمینه رشته های مختلف دانشگاه فرهنگیان راه اندازی نمودند. هدف آن است که دانشجویان ورودی هر سال این مرکز با همکاری با اساتید خود در دروس مختلف ، کتب علمی، فایل های تدریس، پروژه های علمی دانشجویی انجام شده، تجارب و خاطرات خود از آموزش دانش آموزان، محتواهای علمی و مفید، معرفی سایت های مورد نیاز حرفه معلمی و.... را با هدف کمک به آموزش و پرورش( سیاست گذارن/ معلمان / مدیران/ معاونین) و دانشگاه فرهنگیان( اساتید/ مدیران/ معاونین و دانشجو معلمان و مهارت آموزان ماده 28) به اشتراک بگذارند.